Janusz Korczak zasłynął w pedagogice dzięki swoim oryginalnym metodom. Jego działania miały na uwadze przede wszystkim dobro dziecka. Dzięki Korczakowi zaczęto traktować dzieci na równi z dorosłymi – zaczęto wspierać ich w rozwoju i rozwijać ich wewnętrzny potencjał, a nie wyręczać i nakazywać teorie niezgodne z ich naturą. Koncepcja pedagogiczna Janusza Korczaka choć wyłoniła się dawno temu, wciąż wiele wnosi do współczesnego wychowania i opieki nad dzieckiem.
Główne założenia koncepcji Korczaka
- Korczak popierał nowatorskie rozwiązania pedagogiczne (nowe wychowanie)
- głównym założeniem było m.in. traktowanie procesu wychowawczego jako partnerstwa wychowawca-wychowanek, opartego na wzajemnym zaufaniu
- promowanie idei praw dziecka (jego prawa do opieki, szacunku, zdrowia itp.) Korczak uważał, że dziecku należy się podmiotowy szacunek, zaś całe społeczeństwo powinno być odpowiedzialne za warunki życia ich najmłodszych przedstawicieli Artykuł powstał we współpracy z portalem biznesowym https://www.kartowagala.pl/
- według Korczaka dziecko „startuje” z nieporównywalnie gorszej pozycji, niż ta, w której znajduje się wówczas człowiek dorosły - w związku z tym prawa dziecka powinny być powszechnie obligatoryjne, zaś samo dziecko musi być uznane za w pełni wartościowego człowieka i członka społeczeństwa już od momentu narodzin
- indywidualne podejście opiekunów do dziecka - wszystkie dzieci różnią się od siebie, w związku z czym metody „uniwersalne” mogą okazać się nieskuteczne
- zwalczanie ”wychowawczej tresury”, obserwowanej w wielu ówczesnych domach i placówkach szkolnych – Korczak uważał, że dzieci mają pełne prawo do otwartego sprzeciwu wobec dorosłych, którzy wykazują przejawy destruktywnej i nierzadko agresywnej dominacji nad dzieckiem
- zamiast mówić „ja z ciebie zrobię człowieka”, należy zadać pytanie „czym być możesz człowiecze?” – Korczak sprzeciwiał się tezie, że wychowanie to „proces formowania człowieka”. Dziecko już jest człowiekiem – nie trzeba go formować, ale zrozumieć i znaleźć „wspólny język”
- budowanie dziecięcej społeczności demokratycznej jako działanie wychowawcze – dzieci przebywające w domu dziecka muszą wiedzieć, że miejsce to należy do nich, że muszą o nie zadbać i każdy z nich ma prawo głosu na różne tematy (rada samorządowa)
- właściwe przygotowanie do zawodu przyszłych wychowawców było dla Korczaka sprawą absolutnie zasadniczą. Od tego, jak będą przygotowywani do pracy z dziećmi nauczyciele i wychowawcy, zależało bowiem, jego zdaniem, uzdrowienie polskiego systemu edukacji.
- według Korczaka w domu chrześcijańskich dzieci powinna być kaplica - każdy człowiek, w tym oczywiście i dziecko, ma prawo wybierać, co jest dla niego ważne, ma więc także prawo do wiary w Boga i wyznawania określonej religii. Dziecko, zwłaszcza osierocone dziecko, potrzebuje takiego miejsca, jeśli wierzy, gdzie będzie mogło wypłakać się przed Bogiem, gdzie będzie mogło uczestniczyć w ważnych dla niego religijnych wydarzeniach
- Korczak był przeciwnikiem wychowania autorytarnego, narzucającego dzieciom ideologie wychowujących ich dorosłych. Mówił, że każde dziecko, póki jego zainteresowania nie zostaną „zabite” przez przymus robienia tego, czego nie lubi, ma w sobie zapał i napęd twórczy. Jest ciekawe wszystkiego, co je otacza, chce poznawać, działać, tworzyć. Według niego dotychczasowa szkoła te twórcze impulsy skutecznie niszczy przez przymus i nudę
- tolerancja była dla Korczaka bardzo ważna, chciał, aby dzieci wspierały się niezależnie od wyznawanej religii, wyglądu czy pochodzenia
