Powiat Zgierz: W 115. rocznicę strajku szkolnego w Zgierzu

Na początku XX w. na ziemiach polskich zaboru rosyjskiego, doszło do masowych protestów robotniczych, krwawo stłumionych przez władze carskie. W odpowiedzi na te represje w Królestwie Polskim obył się strajk. Jego ogłoszenie spotkało się z poparciem środowisk młodzieżowych, które 27 stycznia 1905 roku wezwały uczniów do rozpoczęcia strajku szkolnego. Zainicjowany w Warszawie protest wkrótce rozszerzył się na cały kraj.

W Zgierzu aktywnie w akcję strajkową włączyła się młodzież ze Szkoły Handlowej (jej spadkobiercą jest Zespół Szkół Ogólnokształcących im. S. Staszica w Zgierzu), powstałej w 1898 roku, z siedzibą w istniejącym do dzisiaj budynku, w którym obecnie mieści się Zgierski Zespół Szkół Ponadpodstawowych.

Właściwy strajk szkolny rozpoczął się 22 lutego. Część starszych uczniów, po jego ogłoszeniu, opuściła szkołę i nie powróciła do niej przez kolejne miesiące. Młodzież żądała m.in. wprowadzenia do szkół języka polskiego jako wykładowego, zniesienia policyjnego nadzoru nad uczniami oraz ograniczeń wyznaniowych, narodowościowych i stanowych dla nauczycieli i uczniów, a także nadania prawa do tworzenia stowarzyszeń oraz przyznania prawa głosu w swoich sprawach (np. sądy koleżeńskie).

Kolejna akcja protestacyjna odbyła się w październiku 1905 roku. W mieście doszło do walk z policją, a pogrzeb ofiar stał się wielką manifestacją. Ostatecznie 22 listopada 1905 roku, na wniosek przedstawicieli polskiej społeczności, władze rosyjskie zezwoliły na wprowadzenie w placówce języka polskiego jako wykładowego, jednak w konsekwencji szkoła utraciła dotacje rządowe, a jej absolwenci mieli ograniczone prawa do zatrudnienia i brak możliwości kontynuowania nauki na wyższych uczelniach.

Protesty przyczyniły się do powstania licznych polskich organizacji oświatowych i kulturalnych, które doprowadziły do wzrostu świadomości narodowej, a w konsekwencji przygotowały młodzież do wybuchu I wojny światowej.

W 115. rocznicę tamtych wydarzeń, hołd strajkującym oddali samorządowcy: starosta zgierski Bogdan Jarota, prezydent Zgierza Przemysław Staniszewski oraz przewodniczący Rady Miasta Zgierza Grzegorz Leśniewicz, którzy złożyli kwiaty pod tablicą pamiątkową, znajdującą się na gmachu budynku ZSSP.